Η Ελλάδα αφρόνως βρέθηκε στο μέτωπο της κρίσης και τώρα πρέπει
επειγόντως να συμμαζέψει τα πράγματα. Διότι, αν δεν τα συμμαζέψει στο
βραχύ διάστημα των τριών ετών που βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του
μηχανισμού στήριξης, μπορεί να αναγκαστεί να τα συμμαζέψει σε ένα βράδυ. Παρακολουθώντας κάποιος την καμπύλη της διαφοράς επιτοκίου των
ελληνικών και γερμανικών δεκαετών ομολόγων, όταν καταγράφεται λεπτό με
λεπτό, μπορεί να διαπιστώσει ενδιαφέροντα πράγματα. Την Τετάρτη το
βράδυ, για παράδειγμα, κοιμηθήκαμε με τα spreads στις 920 μονάδες βάσης
και ξυπνήσαμε την Πέμπτη το πρωί με 977 μονάδες βάσης. Στις 2.08 π. μ.
(ώρα Ελλάδος) ο δείκτης ανέβηκε ξαφνικά 57 μονάδες και παρέμεινε εκεί
μέχρι κατά τις 9 το πρωί, για να ξαναπέσει στις 930 μονάδες. Οι 57
μονάδες στα spreads μπορεί να μην προκαλούν πλέον καμιά..εντύπωση
(είμαστε κάτω από την ομπρέλα του μηχανισμού στήριξης) αλλά, αν το
καλοσκεφτούμε, αυτή η διαφορά του ενός λεπτού επιβαρύνει το ελληνικό
χρέος με 1,5 δισ. ευρώ.
Τι συνέβη λοιπόν στις δύο τα χαράματα και πανικοβλήθηκαν οι
επενδυτές για να κάνουν μια τόσο δραματική αύξηση των spreads; Ούτε
απεργίες είχαμε νυχτιάτικα ούτε εκλογές. Αλλά και οι συμπάσχουσες χώρες
της ευρωπαϊκής περιφέρειας (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) κοιμούνταν
εκείνη την ώρα. Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός είχε διευκρινίσει από το πρωί
ότι θα ακολουθήσει ένα πρόγραμμα περικοπής επιπλέον δαπανών 6 δισ. και
δεν πρόκειται να κάνει εκλογές. Παρ’ όλα αυτά κάποιοι στις δύο το πρωί
είδαν ρίσκο κι αποφάσισαν να αυξήσουν το ελληνικό χρέος κατά 1,5 δισ.
ευρώ.
Αλλά και γενικότερα αν κοιτάξει κανείς την καμπύλη των spreads από
κοντά, αυτή δεν μοιάζει με τη φυσιολογική εξέλιξη των άλλων οικονομικών
μεγεθών. Δεν έχει καμπύλες· μοιάζει περισσότερο με τοπίο στην έρημο της
Αριζόνας με εκείνα τα κάθετα βραχώδη όρη· εντυπωσιακά, αλλά αφιλόξενα.
Είναι προφανές ότι κάποιο παιγνίδι παίχτηκε τα χαράματα της Πέμπτης,
το οποίο διορθώθηκε εν μέρει σαν βγήκε ο ήλιος στην Ευρώπη. Το ερώτημα,
όμως, είναι πόσο μπορεί να αντέξει ένα σύστημα με τέτοιου τύπου
διαταραχές;
Τα πάντα στη ζωή δεν έχουν απλώς ένα εύρος διακύμανσης· χρειάζονται
κι ένα χρόνο προσαρμογής. Ενας έμβιος οργανισμός, για παράδειγμα,
μπορεί και ζει σε περιοχές που έχουν θερμοκρασίες -45 βαθμών Κελσίου,
αλλά και σε περιοχές με +45 βαθμούς Κελσίου. Η ξαφνική όμως εναλλαγή
της θερμοκρασίας, ακόμη και σε πολύ πιο περιορισμένα όρια, μπορεί να
τον σκοτώσει. Το ίδιο συμβαίνει και με τα συστήματα. Οι ξαφνικοί βίαιοι
κραδασμοί αποδιαρθρώνουν τους αρμούς και τα καταστρέφουν. Αυτό ακριβώς
γίνεται και με τις διεθνείς χρηματαγορές σήμερα. Αυτές οι αόρατες
«market forces» δοκιμάζουν τα όρια του συστήματος. Και μπορεί μέχρι
στιγμής τα αμορτισέρ των κρατικών ενισχύσεων (η ρευστότητα που ρίχνει ο
Ομπάμα στην αγορά ή οι μηχανισμοί στήριξης που συγκρότησε η Ευρωπαϊκή
Ενωση για τις πιο χρεωμένες χώρες) να κρατούν το σύστημα, αλλά αυτοί οι
περίεργοι κραδασμοί δημιουργούν ρωγμές, που πιθανώς να οδηγήσουν σε
περίεργα αποτελέσματα. Και όλοι οι δείκτες είναι στο κόκκινο.
Φυσικά, η μικρή Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτε γι’ αυτούς
τους κραδασμούς, παρά να τούς υπομείνει. Αφρόνως βρέθηκε στο μέτωπο της
κρίσης και τώρα πρέπει επειγόντως να συμμαζέψει τα πράγματα. Διότι, αν
δεν τα συμμαζέψει στο βραχύ διάστημα των τριών ετών που βρίσκεται κάτω
από την ομπρέλα του μηχανισμού στήριξης, μπορεί να αναγκαστεί να τα
συμμαζέψει σε ένα βράδυ σαν εκείνο της περασμένης Πέμπτης. Και αυτή
είναι μια εναλλαγή που κανείς οργανισμός δεν μπορεί να αντέξει. Πάσχος Μανδραβέλης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου