Κανείς δεν ξέρει πώς το σύμπαν ‘πηδάει’ από τα
κβαντικά μυστήρια στον πραγματικό κόσμο που βιώνουμε. Θα αναφερθούμε
λοιπόν σε τρεις επιστήμονες που βρίσκονται εκατέρωθεν των κβαντικών
συνόρων αλλά με έντονες απόψεις σε αυτά τα ζητήματα.
Πριν από πολλά χρόνια κυκλοφορούσε ένα T-shirt που έγραφε το σλόγκαν: Σώστε τη γάτα του Schrödinger.
Από τότε που εφευρέθηκε για πρώτη φορά, το 1935, η φτωχή αυτή γάτα του
διάσημου νοητικού πειράματος του Erwin Schrödinger στην κβαντομηχανική
βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Πέρασε τη ζωή της μέσα σε ένα κουτί μαζί
με ένα μπουκαλάκι υδροκυάνιο, και δεν ξέρουμε αν αυτό έσπασε και
πέθανε, ή είναι ακόμα ζωντανή, μιας και εμείς δεν θα το μάθουμε ποτέ
μέχρι να ανοίξουμε το κουτί και την δούμε. Μέχρι τότε, από την άποψη
της παράξενης κβαντικής θεωρίας, είναι και νεκρή και ζωντανή, γιατί
είναι μια κβαντική γάτα, ή καλύτερα βρίσκεται σε μια υπέρθεση δύο
καταστάσεων ταυτόχρονα. Αυτή η γάτα χρειάζεται να τη σώσουμε, όπως τα
τροπικά δάση και τους αλιγάτορες τους. Αλλά μέχρι στιγμής αυτό ήταν
αδύνατο. Ακόμα και ο ίδιος ο Schrödinger συχνά παραπονιόταν ότι ποτέ
δεν συνάντησε την περίφημη γάτα του. Μέσα στο κουτί εκπέμπεται ένα φωτόνιο και συναντά ένα
ημιεπαργυρωμένο καθρέπτη, από όπου το μέρος της κυματοσυνάρτησης του
φωτονίου που τον διαπερνά πέφτει σε έναν ανιχνευτή ο οποίος, αν
ενεργοποιηθεί, αυτόματα πυροδοτεί ένα όπλο και σκοτώνει το γάτο. Αν δεν
ανιχνεύσει κάποιο φωτόνιο ο ανιχνευτής τότε η γάτα είναι ζωντανή. Η
κυματοσυνάρτηση του συστήματος μέσα στο κουτί χωρίς παρατήρηση απ’ έξω
είναι μια υπέρθεση δύο δυνατών περιπτώσεων: της ζωντανής και της νεκρής
γάτας Η γάτα του Schrödinger φωτίζει κάτι δυσάρεστο και προβληματικό στην
καρδιά της κβαντομηχανικής. Η πιο επιτυχημένη θεωρία φυσικής όλων των
εποχών, που έχει χρησιμοποιηθεί για να κατασκευάζει ή να καταλαβαίνει
τα πάντα, από λέιζερ έως τις νιφάδες του χιονιού. Αλλά στην καρδιά της
βρίσκεται μια καθαρή αντίφαση, επειδή στον κβαντικό κόσμο τα σωματίδια
μπορούν να βρίσκονται σε πολλαπλές τοποθεσίες ταυτόχρονα, και να κάνουν
ασυμβίβαστα πράγματα, και σε πολλαπλές καταστάσεις ταυτόχρονα, και να
δρουν με τρόπους που να σας κάνουν να ευχόσαστε να μην είσαστε ένας
θεωρητικός κβαντικός φυσικός. Αυτή η παράξενη ιδιότητα ονομάζεται
«υπέρθεση» – και εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι κάποιος να παρατηρήσει
την υπέρθεση μέσα στο κουτί με τη γάτα, μέχρι το σημείο που οι
πιθανότητες καταρρέουν σε κάτι πραγματικό και κλασικό – κάτι που
μπορούμε να ακούσουμε, να αισθανθούμε, να δούμε και ίσως και να
καταλάβουμε ακόμη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου