Democracy Street – Για την Μεξικανική αντίσταση, τη νέα κουλτούρα ενσυναίσθησης και συμμετοχής και τη νέα πρωτοβουλία των Ζαπατίστας: τα «μικρά σχολεία» που διδάσκουν την ελευθερία
Συζήτηση με δύο Μεξικανούς ακτιβιστές (συνεντευξη στον Levi Misli)
Από το περιοδικό Democracy Street, Issue I, p.3-11
The article in English here
Η Sandra Patargo και ο Eduardo Velasco είναι ακτιβιστές φοιτητές από το Μεξικό. Είχαν εμπλακεί στο μαζικό κίνημα #YoSoy132 από την έναρξή του, ως μέλη του οποίου επισκέφθηκαν την επαναστατημένη περιοχή των Ζαπατίστας
το καλοκαίρι του 2013 για να συμμετάσχουν στη νέα πρωτοβουλία του EZLN, το λεγόμενο “Escuelitas”.
Levi Misli: Το Μεξικό είναι μία από τις χώρες όπου η γραμμή της πάλης μεταξύ νεοφιλελευθερισμού και της αντίστασης εναντίον του είναι πολύ σαφής. Πώς μια νεαρή Μεξικανή βρίσκεται από την πλευρά της αντίστασης και ποια είναι η σημερινή κατάσταση του φοιτητικού κινήματος στη χώρα;
Sandra: Υποστηρίζω την αντίσταση στο Μεξικό επειδή είμαι κληρονόμος 70 χρόνων νεοφιλελεύθερων πολιτικών και πλήρους αδιαφορίας για τις μειονότητες και τα ανθρώπινα δικαιώματα υπό το PRI και αργότερα του PAN (τα δύο κύρια πολιτικά κόμματα της χώρας – LM). Υπάρχει επίσης πλήρης παραμέληση προς τη νεολαία, και μία από τις κυριότερες συνέπειες είναι η ποινικοποίηση των κινημάτων νεολαίας και η δομική βία εναντίον αυτού του τομέα.
Το φοιτητικό κίνημα, #yosoy132, έχει περάσει από διάφορα στάδια – κοινή πορεία σε όλα τα κοινωνικά κινήματα – και βρίσκεται μια στιγμή που η ικανότητα και η δυναμική μας έχει μειωθεί. Όπως ανέφερα, αυτό αποτελεί συνέπεια της συνήθους διαδικασίας ενός κοινωνικού κινήματος, αλλά επίσης συνέπεια των προσπαθειών του κράτους και των μέσων ενημέρωσης να μας ποινικοποιήσουν και απονομιμοποιήσουν. Ωστόσο, το σύμβολο του #yosoy132 είναι ακόμα ζωντανό στο Μεξικό, όπου οι νέοι άνθρωποι σε όλη τη χώρα εξακολουθούν να προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το κίνημα και να οργανώνουν δράσεις να διαδηλώσεις κάτω από τη σημαία του #yosoy132. Υπάρχουν επίσης ομάδες εργασίας για διάφορα θέματα και έργα όπως τα εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η μετανάστευση.
Eduardo: Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, από την αρχή του κινήματος #yosoy132, συμμετείχα στη συλλογικότητα Más de 131, σε πολλά έργα, όπως το Diarios de la Nación ένα έργο τέχνης που προσπαθεί να δημιουργήσει κοινωνική συνοχή. Άλλο έργο είναι η καταγραφή του αγώνα των κοινοτήτων της Xochicuautla κατά αυτοκινητόδρομου που απειλεί να καταστρέψει το τελευταίο δάσος μεταξύ της πόλης του Μεξικού και της πόλης της Τολούκα. Φτιάχνουμε επίσης ένα ντοκιμαντέρ για το κίνημα #YoSoy132.
Το φοιτητικό κίνημα στο Μεξικό είναι πολύ δυνατό και ενεργό. Αυτή τη στιγμή πολλά πανεπιστήμια της χώρας έχουν δείξει την υποστήριξή τους προς τους εκπαιδευτικούς της La CNTE που αγωνίζονται ενάντια στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σκοπεύουν να ιδιωτικοποιήσουν την παιδεία, τους φυσικούς πόρους και να πάρουν τις δουλειές τους. Υπάρχει μια αίσθηση ότι το PRI έχει επιτρέψει και θα πρέπει να είμαστε ενωμένοι για να επιβιώσουμε.
L.M.: Βλέπουμε τη χώρα να τραντάζεται και πάλι με τη μεταρρύθμιση στο εκπαιδευτικό σύστημα και την προγραμματισμένη ημι-ιδιωτικοποίηση της Pemex, της κρατική εταιρεία πετρελαίου, η οποία σύμφωνα με το σύνταγμα είναι η μόνη που μπορεί να αξιοποιήσει αυτόν τον πόρο της χώρας. Πώς βλέπετε τους επόμενους μήνες υπό το φως αυτών των γεγονότων;
Sandra: Βλέπω μια τεταμένη και κερματισμένη χώρα τους επόμενους μήνες. Οι μεταρρυθμίσεις είναι προϊόν συμμαχίας μεταξύ των πολιτικών ελίτ που σφραγίστηκε όταν ο Peña Nieto ανέλαβε τα καθήκοντά του τον περασμένο Δεκέμβριο. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο το περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων, αλλά η αντιδημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων πίσω από αυτές. Για παράδειγμα, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι στην πραγματικότητα μια εργασιακή μεταρρύθμιση που κρύβεται πίσω από την εκπαίδευση. Επιπλέον, η διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν περιλαμβάνει τους κύριους ενδιαφερόμενους, τους καθηγητές (CNTE). Όσον αφορά την ενεργειακή μεταρρύθμιση, όπως και με την εκπαίδευση, οι πολίτες δεν πήραν μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό λόγω του ότι η ιδιωτικοποίηση του κρατικής εταιρείας πετρελαίου Pemex είναι ιστορικής σημασίας για τη χώρα και ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών είναι ενάντια στην εισβολή των ιδιωτικών εταιρειών.
Το αποτέλεσμα της επιβολής των μεταρρυθμίσεων αυτών είναι ήδη ορατό με χιλιάδες ανθρώπους να διαδηλώνουν στην πόλη του Μεξικού και άλλες πολιτείες, κατά των δύο μεταρρυθμίσεων και των πολιτικών του Peña γενικότερα. Με αυτή την έννοια, η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ισχυρή αντίσταση κατά της επιβολής αυτών των αντιδημοκρατικών πολιτικών τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, εκτός των διαμαρτυριών και της κοινωνικής δυσαρέσκειας που είναι ορατή σε όλη τη χώρα σχετικά με άλλα ζητήματα, όπως η αναμφισβήτητη βία, η οικονομική παράλυση, η φτώχεια και η συνολική δυσαρέσκεια ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πορεία που το κράτος έχει επιλέξει εδώ και δεκαετίες.
Eduardo: Τους επόμενους μήνες θα δούμε πολλές κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα. Ο κόσμος δεν είναι ευχαριστημένος με τις μεταρρυθμίσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση. Ο κόσμος θέλει να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων και κανείς δεν αισθάνεται ότι εκπροσωπείται από τους πολιτικούς. Μέχρι τώρα η απάντηση της κυβέρνησης από τα διάφορα κόμματα (PRI, PAN, PRD, PT, Morena, Partido Verde, PANAL) ήταν η καταστολή των φωνών που απαιτούν αλλαγή. Οι αυθαίρετες συλλήψεις και η ωμή βία επηρέασαν τις κοινωνικές κινητοποιήσεις, αλλά ο φόβος του να βγεί κανείς στο δρόμο εξαφανίζεται. Βλέπουμε νέες μορφές πολιτικής δημιουργίας. Υπάρχει πολλή δημιουργικότητα γεμάτη από διαφορετικές καλλιτεχνικές εκφράσεις. Τα πολιτικά μηνύματα που βλέπουμε στους τοίχους με στένσιλ και γκράφιτι, το διαδίκτυο και το YouTube λειτουργούν ως ενισχυτικά εργαλεία για την αποκάλυψη της αδικίας του συστήματος, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter και το βίντεο streams είναι ο τρόπος για να ξέρουμε τι συμβαίνει. Υπάρχει και μια άλλη κουλτούρα που δημιουργείται με βάση την συμμετοχή, την ενσυναίσθηση και έρχεται με μουσική, φωτογραφίες, άρθρα. Αυτό που με διασκεδάζει είναι ότι μερικά από αυτά τα μέσα εμφανίζονται σε διάφορα αγωνιζόμενα μέρη του κόσμου.
L.M.: Επισκεφθήκατε το λεγόμενο “Escuelitas” στην επαναστατημένη περιοχή των Ζαπατίστας αυτό το καλοκαίρι. Τους αποκαλούν «σχολεία για την ελευθερία”, όπου ακτιβιστές που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς αγώνες σε όλο τον κόσμο μπορεί να διδαχθούν από τους Ζαπατίστας. Πώς χωρίζονται τα μαθήματα, τι γνώσεις θέλησαν οι Ζαπατίστας να μοιραστούν με τους ακτιβιστές;
Sandra: Τα μαθήματα χωρίζονται στα τρία. Αυτά που διδάσκονται στα βιβλία που μας έδωσαν, δύο μαθήματα που δίνονται από τους Ζαπατίστας στα caracoles, και η εμπειρία στις κοινότητες των Ζαπατίστας. Τα τέσσερα βιβλία μας δόθηκαν στο Cideci (Πανεπιστήμιο της Γης) στο Σαν Κριστόμπαλ Ντε Λας Κάσας. Τα ονόματα των βιβλίων ήταν: Αυτόνομη Κυβέρνηση I, Αυτόνομη Κυβέρνηση ΙΙ, Συμμετοχής των Γυναικών στην Αυτόνομη Κυβέρνηση και την Αυτόνομη Αντίσταση. Κάθε βιβλίο χωρίζεται σε πέντε ενότητες, όπου τα μέλη του κάθε caracol γράφουν για την εμπειρία τους σε καθένα από αυτά τα θέματα. Τα μαθήματα που είχαμε στα caracoles χωριζόταν στα δύο. Το πρώτο έγινε τη μέρα μετά την άφιξή μας στα caracoles και ήταν μια σύνοψη των θεμάτων που καλύπτονται από τα βιβλία. Τα μαθήματα αυτά παρουσιάστηκαν από διάφορα μέλη του caracol – γυναίκες και άντρες και κάλυψαν θέματα από την υγεία, την ιστορία, την εκπαίδευση, την ασφάλεια, ως το σύστημα της δικαιοσύνης και της οικονομίας. Το δεύτερο μάθημα έγινε την ημέρα που επιστρέψαμε από τις κοινότητες και επικεντρώθηκε στο να απαντήσει σε ειδικές ερωτήσεις που είχαμε σχετικά με το περιεχόμενο των βιβλίων και γενικές αμφιβολίες για την οργάνωσή τους. Το τρίτο μάθημα, και νομίζω το πιο σημαντικό, ήταν αυτό που έγινε στις κοινότητες. Αφού φτάσαμε στα caracoles, κάθε ένας από τους μαθητές εισήχθη στον Votan ή “κηδεμόνα” τους, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την ευημερία μας και τη μάθησή μας στις κοινότητες. Μόλις συναντήσαμε τους κηδεμόνες αναχωρίσαμε για τις κοινότητες όπου ζουν οι κηδεμόνες μας. Αυτό ήταν το πιο πλούσιο μέρος της εμπειρίας, καθώς ήμασταν σε θέση να δουμε στην πράξη όλα τα πράγματα που διαβάζουμε στα βιβλία και ακούσαμε στα μαθήματα. Στις κοινότητες, περάσαμε όλη την ημέρα με τις οικογένειες, μοιραστήκαμε τπ φαγητό τους, τις καθημερινές δραστηριότητές τους και τις γνώσεις τους. Είχαμε χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας να διαβάσουμε τα βιβλία μας, ώστε να τους τους κάνουμε αργότερα ερωτήσεις.
Eduardo: Στο Escuelita Ζapatista όλα τα μέλη της οργάνωσης, ηλικιωμένοι, νέοι, γυναίκες και παιδιά ήταν οι δάσκαλοι, έτσι το να προσέχουμε αυτό που έκαναν και λέγανε ήταν πολύ σημαντικό για να κατανοήσουμε τι έχει ο EZLN να πει στον κόσμο. Μια οικογένεια Ζαπατίστας άνοιξαν το σπίτι τους και τις καρδιές τους για να μου δείξει τον τρόπο που ζουν, τη δουλειά που κάνουν, τα τρόφιμα που τρώνε, τον χρόνο που απολαμβάνουν μαζί. Τα μέλη της οικογένειας και ο “κηδεμόνας” μου, o Votán μου, μου είπε για το πώς βλέπουν τον κόσμο και τον τρόπο που αντιστέκονται ενάντια στην κακή κυβέρνηση, όχι μόνο τη στρατιωτική πλευρά της, αλλά σε κάθε πτυχή της: την οικονομία, την ιδεολογία, την ψυχολογία, την πολιτιστική, πολιτική και κοινωνική. Με ενθάρρυναν να ρωτήσω ό,τι ήθελα, έτσι ώστε να μου απαντήσουν εκείνη τη στιγμή ή αργότερα. Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, είναι μια από τις διάσημες φράσεις τους, που αντικατοπτρίζει τον σκοπό της οργάνωσης των Ζαπατίστας που ιδρύθηκε με τις υψηλότερες αξίες: την αγάπη, τη φιλία, το σεβασμό, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη, την αξιοπρέπεια.
Σε αυτή την 20η επέτειο των Caracoles, οι βάσεις στήριξης Ζαπατίστας έχουν δείξει αυτά που έχουν μάθει στην πορεία που ακολουθούν. Στο χρόνο φοίτησής μου στην La Escuelita έμεινα στο Caracol που ονομάζεται “La Garrucha: Resistencia hacia un nuevo amanecer” (Αντίσταση για μια νέα Αυγή) το τρίτο και κατά κύριο λόγο κατοικούμενο από Tzeltales. Εκεί μπορούσα να δω το σύστημα που έχει αναπτυχθεί από την εξέγερση του 1994. Χτίζουν τη δική τους εκπαίδευση, δικαιοσύνη, υγειονομική περίθαλψη, τραπεζών και συνεταιρισμούς, μια κυβέρνηση που βασίζεται στη συλλογική εργασία. Από την εμπειρία τους δημιούργησαν 7 αρχές για μια καλή κυβέρνηση: 1) να οδηγείς υπακούοντας, 2) να αντιπροσωπεύεις, όχι να αντικαθιστάς, 3) να εργαζεσαι από τα κάτω και να μην επιδιώκεις να ανέλθεις, 4) να εξυπηρετήσεις, όχι να αυτο-εξυπηρετείσαι, 5 ) να πείθεις, όχι να κατακτάς, 6) να κατασκευάζεις, όχι να καταστρέφεις, και 7) να προτείνεις, όχι να επιβάλλεις.
Η γνώση που οι Ζαπατίστας από την Τσιάπας του Μεξικού θέλουν να μοιραστούν με τον κόσμο είναι ένα μάθημα ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Δείχνοντας πώς ζουν οι κοινότητες των Ζαπατίστας κάθε μέρα, πώς χτίζουν την αυτονομία τους με φροντίδα για τους άλλους, δείχνουν ότι η ελευθερία μπορεί να επιτευχθεί με καθημερινές δράσεις. Κάθε επαναστατική πράξη περιέχει την ουσία των κόσμων που τολμούμε να ονειρεύτούμε, κόσμων που γεννήθηκαν από τη δημοκρατία, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη.
L.M.: Ο ρόλος που η εξέγερση των Ζαπατίστας έχει παίξει στη διαμόρφωση του σύγχρονου κινήματος της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης είναι αδιαμφισβήτητη. Σε λίγους μήνες θα κλείσουν 20 χρόνια από την έναρξη της εξέγερσης. Ποια είναι η θέση του αγώνα στην Τσιάπας στο πλαίσιο των κινημάτων των τελευταίων χρόνων – YoSoy, Occupy, Αγανακτισμένοι και τώρα στη Βραζιλία και την Τουρκία;
Sandra: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο αγώνας των Ζαπατίστας είναι ο παππούς των σύγχρονων κοινωνικών κινημάτων και εξεγέρσεων. Μας έχουν διδάξει τόσα πολλά για την αντίσταση, τη δημοκρατία και την οικοδόμηση ενός κόσμου που ποτέ δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσε να υπάρχει. Οι Ζαπατίστας δεν είναι μόνο μια ιστορική αναφορά, αλλά είναι ένα πραγματικό παράδειγμα για το πώς είκοσι χρόνια πάλης μπορούν να έχει ως αποτέλεσμα μια πραγματική προσέγγιση για την ελευθερία και την αυτονομία.
Eduardo: Ο EZLN ξέρει πολύ καλά τι συμβαίνει στον κόσμο. Οι Ζαπατίστας μαθαίνουν επίσης από αυτές τις νέες αντιστάσεις σε όλο τον κόσμο. Έχουν μια ηθική στάση, έτσι ώστε οι Ζαπατίστας να συνεχίζουν την οικοδόμηση της αυτονομίας τους, ανοιχτή για όσους θέλουν και μπορούν να ακούσουν το μήνυμά τους. Ο τρόπος ζωής τους, ο αγώνας τους αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλους. Όλα αυτά τα κοινωνικά κινήματα σήμερα συναντιούνται, έχοντας επίγνωση του τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά του κόσμου. Όλο και περισσότερο τα κινήματα βλέπουν ότι έχουν παρόμοιες αιτίες και κοινούς εχθρούς: τι μεγάλες εταιρείες.
Αυτές οι μάχες ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό είναι θέμα επιβίωσης. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να ξεχαστούν οι αγώνες του παρελθόντος. Πρέπει να πάρουμε τη θέση μας στην ιστορία. Χέρι με χέρι, υφαίνουμε την παγκόσμια επανάστασης. Οι Ζαπατίστας δεν προσπαθούν να σας δείξουν το δρόμο ή να καθορίσουν τα βήματα της επανάστασης. Καταλαβαίνουν την ποικιλομορφία των ανθρώπων και τα διαφορετικά πλαίσια κάθε ζωής, έτσι αυτό που λένε είναι να εργαστείτε για αυτονομία με τον τρόπο σας, να αναζητήσετε τη διαδρομή που είναι καλύτερη για σας. Το σημαντικό πράγμα είναι να ξεκινήσετε το περπάτημα.
L.M.: Το σχολείο πρόκειται να είναι μια σταθερή πρωτοβουλία, θα είναι ανοιχτό όλο το χρόνο για τους ακτιβιστές;
Sandra: Παρακολουθήσαμε το πρώτο Escuelita, ωστόσο έχουν ήδη ανακοινώσει την έναρξη των νέων ημερομηνιών, έτσι νέοι υποστηρικτές μπορούν να παρουν μέρος σε αυτή την εμπειρία. Μπορούν επίσης να έχουν διαφορετικούς τρόπους να μοιράζονται τις γνώσεις τους όλο το χρόνο, για παράδειγμα μας είπαν ότι είχαν σχολές ξένων γλωσσών στο caracol της Oventik, όπου ημεδαποί και αλλοδαποί μπορεί να μάθουν Tzotzil και ισπανικά.
L.M.: Oι Ζαπατίστας αντιμετωπίζουν ένα νέο κύμα βίαιων παραστρατιωτικών επιθέσεων τα τελευταία δύο χρόνια. Υπήρξε επίσης μια πρόσφατη ανακοίνωση σχετικά με κατσκοπευτικά αεροπλάνα που πετούν πάνω από τα πέντε “Caracoles”. Ποια είναι η ατμόσφαιρα στην επαναστατημένη περιοχή;
Sandra: Η παρενόχληση από το κράτος δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, ωστόσο, με την επιστροφή του PRI υπάρχει ο φόβος ότι η κατάσταση στην περιοχή έχει αρχίσει να γίνεται πιο τεταμένη. Παρ ‘όλα αυτά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η περιοχή έχει αρχίσει να βιώνει κάτι παρόμοιο με αυτό που συνέβη στα μέσα της δεκαετίας του ενενήντα, όπου οι παραστρατιωτικές ομάδες δρούσαν στις κοινοτήτες που υποστήριζουν τους Ζαπατίστας ή είναι μη-οπαδοί της κυβέρνησης, ως έμμεση στρατηγική για να χτυπήσουν τις βάσεις των Ζαπατίστας. Ένα παράδειγμα είναι η βία που ασκείται στα μέλη της κοινότητας Puebla, κοντά στο caracol της Oventik όπου εκατοντάδες μέλη των Abejas και υποστηρικτές των Ζαπατίστας έχουν εκτοπιστεί λόγω της βίας που προέρχεται από τις παραστρατιωτικές ομάδες.
Eduardo: Ενώ ήμουν στην La Escuelita στην επαναστατημένη περιοχή τα στρατιωτικά αεροπλάνα πέρασαν, και αμέσως η Γενική Διεύθυνση του EZLN κατήγγειλε την τρομοκρατική πράξη. Στις κοινότητες που ζουν είναι διαφορετικά. Κάνουν ακόμα και αστεία για το γεγονός ότι η κυβέρνηση ανησυχεί για την Escuelita. Από τα πρώτα βήματα οι ιθαγενείς που δημιούργησαν την οργάνωση έζησαν υπό μυστικότητα. Η δίωξη και η παρουσία των παραστρατιωτικών ομάδων είναι συνεχής, αλλά (οι ιθαγενείς) είναι δυνατοί, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Eagainst.com Δείτε περισσότερα αναφορικά με το Democracy Street here
Από το περιοδικό Democracy Street, Issue I, p.3-11
The article in English here
Η Sandra Patargo και ο Eduardo Velasco είναι ακτιβιστές φοιτητές από το Μεξικό. Είχαν εμπλακεί στο μαζικό κίνημα #YoSoy132 από την έναρξή του, ως μέλη του οποίου επισκέφθηκαν την επαναστατημένη περιοχή των Ζαπατίστας
το καλοκαίρι του 2013 για να συμμετάσχουν στη νέα πρωτοβουλία του EZLN, το λεγόμενο “Escuelitas”.
Levi Misli: Το Μεξικό είναι μία από τις χώρες όπου η γραμμή της πάλης μεταξύ νεοφιλελευθερισμού και της αντίστασης εναντίον του είναι πολύ σαφής. Πώς μια νεαρή Μεξικανή βρίσκεται από την πλευρά της αντίστασης και ποια είναι η σημερινή κατάσταση του φοιτητικού κινήματος στη χώρα;
Sandra: Υποστηρίζω την αντίσταση στο Μεξικό επειδή είμαι κληρονόμος 70 χρόνων νεοφιλελεύθερων πολιτικών και πλήρους αδιαφορίας για τις μειονότητες και τα ανθρώπινα δικαιώματα υπό το PRI και αργότερα του PAN (τα δύο κύρια πολιτικά κόμματα της χώρας – LM). Υπάρχει επίσης πλήρης παραμέληση προς τη νεολαία, και μία από τις κυριότερες συνέπειες είναι η ποινικοποίηση των κινημάτων νεολαίας και η δομική βία εναντίον αυτού του τομέα.
Το φοιτητικό κίνημα, #yosoy132, έχει περάσει από διάφορα στάδια – κοινή πορεία σε όλα τα κοινωνικά κινήματα – και βρίσκεται μια στιγμή που η ικανότητα και η δυναμική μας έχει μειωθεί. Όπως ανέφερα, αυτό αποτελεί συνέπεια της συνήθους διαδικασίας ενός κοινωνικού κινήματος, αλλά επίσης συνέπεια των προσπαθειών του κράτους και των μέσων ενημέρωσης να μας ποινικοποιήσουν και απονομιμοποιήσουν. Ωστόσο, το σύμβολο του #yosoy132 είναι ακόμα ζωντανό στο Μεξικό, όπου οι νέοι άνθρωποι σε όλη τη χώρα εξακολουθούν να προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το κίνημα και να οργανώνουν δράσεις να διαδηλώσεις κάτω από τη σημαία του #yosoy132. Υπάρχουν επίσης ομάδες εργασίας για διάφορα θέματα και έργα όπως τα εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η μετανάστευση.
Eduardo: Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, από την αρχή του κινήματος #yosoy132, συμμετείχα στη συλλογικότητα Más de 131, σε πολλά έργα, όπως το Diarios de la Nación ένα έργο τέχνης που προσπαθεί να δημιουργήσει κοινωνική συνοχή. Άλλο έργο είναι η καταγραφή του αγώνα των κοινοτήτων της Xochicuautla κατά αυτοκινητόδρομου που απειλεί να καταστρέψει το τελευταίο δάσος μεταξύ της πόλης του Μεξικού και της πόλης της Τολούκα. Φτιάχνουμε επίσης ένα ντοκιμαντέρ για το κίνημα #YoSoy132.
Το φοιτητικό κίνημα στο Μεξικό είναι πολύ δυνατό και ενεργό. Αυτή τη στιγμή πολλά πανεπιστήμια της χώρας έχουν δείξει την υποστήριξή τους προς τους εκπαιδευτικούς της La CNTE που αγωνίζονται ενάντια στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σκοπεύουν να ιδιωτικοποιήσουν την παιδεία, τους φυσικούς πόρους και να πάρουν τις δουλειές τους. Υπάρχει μια αίσθηση ότι το PRI έχει επιτρέψει και θα πρέπει να είμαστε ενωμένοι για να επιβιώσουμε.
L.M.: Βλέπουμε τη χώρα να τραντάζεται και πάλι με τη μεταρρύθμιση στο εκπαιδευτικό σύστημα και την προγραμματισμένη ημι-ιδιωτικοποίηση της Pemex, της κρατική εταιρεία πετρελαίου, η οποία σύμφωνα με το σύνταγμα είναι η μόνη που μπορεί να αξιοποιήσει αυτόν τον πόρο της χώρας. Πώς βλέπετε τους επόμενους μήνες υπό το φως αυτών των γεγονότων;
Sandra: Βλέπω μια τεταμένη και κερματισμένη χώρα τους επόμενους μήνες. Οι μεταρρυθμίσεις είναι προϊόν συμμαχίας μεταξύ των πολιτικών ελίτ που σφραγίστηκε όταν ο Peña Nieto ανέλαβε τα καθήκοντά του τον περασμένο Δεκέμβριο. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο το περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων, αλλά η αντιδημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων πίσω από αυτές. Για παράδειγμα, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι στην πραγματικότητα μια εργασιακή μεταρρύθμιση που κρύβεται πίσω από την εκπαίδευση. Επιπλέον, η διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν περιλαμβάνει τους κύριους ενδιαφερόμενους, τους καθηγητές (CNTE). Όσον αφορά την ενεργειακή μεταρρύθμιση, όπως και με την εκπαίδευση, οι πολίτες δεν πήραν μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό λόγω του ότι η ιδιωτικοποίηση του κρατικής εταιρείας πετρελαίου Pemex είναι ιστορικής σημασίας για τη χώρα και ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών είναι ενάντια στην εισβολή των ιδιωτικών εταιρειών.
Το αποτέλεσμα της επιβολής των μεταρρυθμίσεων αυτών είναι ήδη ορατό με χιλιάδες ανθρώπους να διαδηλώνουν στην πόλη του Μεξικού και άλλες πολιτείες, κατά των δύο μεταρρυθμίσεων και των πολιτικών του Peña γενικότερα. Με αυτή την έννοια, η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ισχυρή αντίσταση κατά της επιβολής αυτών των αντιδημοκρατικών πολιτικών τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, εκτός των διαμαρτυριών και της κοινωνικής δυσαρέσκειας που είναι ορατή σε όλη τη χώρα σχετικά με άλλα ζητήματα, όπως η αναμφισβήτητη βία, η οικονομική παράλυση, η φτώχεια και η συνολική δυσαρέσκεια ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πορεία που το κράτος έχει επιλέξει εδώ και δεκαετίες.
Eduardo: Τους επόμενους μήνες θα δούμε πολλές κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα. Ο κόσμος δεν είναι ευχαριστημένος με τις μεταρρυθμίσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση. Ο κόσμος θέλει να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων και κανείς δεν αισθάνεται ότι εκπροσωπείται από τους πολιτικούς. Μέχρι τώρα η απάντηση της κυβέρνησης από τα διάφορα κόμματα (PRI, PAN, PRD, PT, Morena, Partido Verde, PANAL) ήταν η καταστολή των φωνών που απαιτούν αλλαγή. Οι αυθαίρετες συλλήψεις και η ωμή βία επηρέασαν τις κοινωνικές κινητοποιήσεις, αλλά ο φόβος του να βγεί κανείς στο δρόμο εξαφανίζεται. Βλέπουμε νέες μορφές πολιτικής δημιουργίας. Υπάρχει πολλή δημιουργικότητα γεμάτη από διαφορετικές καλλιτεχνικές εκφράσεις. Τα πολιτικά μηνύματα που βλέπουμε στους τοίχους με στένσιλ και γκράφιτι, το διαδίκτυο και το YouTube λειτουργούν ως ενισχυτικά εργαλεία για την αποκάλυψη της αδικίας του συστήματος, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Twitter και το βίντεο streams είναι ο τρόπος για να ξέρουμε τι συμβαίνει. Υπάρχει και μια άλλη κουλτούρα που δημιουργείται με βάση την συμμετοχή, την ενσυναίσθηση και έρχεται με μουσική, φωτογραφίες, άρθρα. Αυτό που με διασκεδάζει είναι ότι μερικά από αυτά τα μέσα εμφανίζονται σε διάφορα αγωνιζόμενα μέρη του κόσμου.
L.M.: Επισκεφθήκατε το λεγόμενο “Escuelitas” στην επαναστατημένη περιοχή των Ζαπατίστας αυτό το καλοκαίρι. Τους αποκαλούν «σχολεία για την ελευθερία”, όπου ακτιβιστές που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς αγώνες σε όλο τον κόσμο μπορεί να διδαχθούν από τους Ζαπατίστας. Πώς χωρίζονται τα μαθήματα, τι γνώσεις θέλησαν οι Ζαπατίστας να μοιραστούν με τους ακτιβιστές;
Sandra: Τα μαθήματα χωρίζονται στα τρία. Αυτά που διδάσκονται στα βιβλία που μας έδωσαν, δύο μαθήματα που δίνονται από τους Ζαπατίστας στα caracoles, και η εμπειρία στις κοινότητες των Ζαπατίστας. Τα τέσσερα βιβλία μας δόθηκαν στο Cideci (Πανεπιστήμιο της Γης) στο Σαν Κριστόμπαλ Ντε Λας Κάσας. Τα ονόματα των βιβλίων ήταν: Αυτόνομη Κυβέρνηση I, Αυτόνομη Κυβέρνηση ΙΙ, Συμμετοχής των Γυναικών στην Αυτόνομη Κυβέρνηση και την Αυτόνομη Αντίσταση. Κάθε βιβλίο χωρίζεται σε πέντε ενότητες, όπου τα μέλη του κάθε caracol γράφουν για την εμπειρία τους σε καθένα από αυτά τα θέματα. Τα μαθήματα που είχαμε στα caracoles χωριζόταν στα δύο. Το πρώτο έγινε τη μέρα μετά την άφιξή μας στα caracoles και ήταν μια σύνοψη των θεμάτων που καλύπτονται από τα βιβλία. Τα μαθήματα αυτά παρουσιάστηκαν από διάφορα μέλη του caracol – γυναίκες και άντρες και κάλυψαν θέματα από την υγεία, την ιστορία, την εκπαίδευση, την ασφάλεια, ως το σύστημα της δικαιοσύνης και της οικονομίας. Το δεύτερο μάθημα έγινε την ημέρα που επιστρέψαμε από τις κοινότητες και επικεντρώθηκε στο να απαντήσει σε ειδικές ερωτήσεις που είχαμε σχετικά με το περιεχόμενο των βιβλίων και γενικές αμφιβολίες για την οργάνωσή τους. Το τρίτο μάθημα, και νομίζω το πιο σημαντικό, ήταν αυτό που έγινε στις κοινότητες. Αφού φτάσαμε στα caracoles, κάθε ένας από τους μαθητές εισήχθη στον Votan ή “κηδεμόνα” τους, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την ευημερία μας και τη μάθησή μας στις κοινότητες. Μόλις συναντήσαμε τους κηδεμόνες αναχωρίσαμε για τις κοινότητες όπου ζουν οι κηδεμόνες μας. Αυτό ήταν το πιο πλούσιο μέρος της εμπειρίας, καθώς ήμασταν σε θέση να δουμε στην πράξη όλα τα πράγματα που διαβάζουμε στα βιβλία και ακούσαμε στα μαθήματα. Στις κοινότητες, περάσαμε όλη την ημέρα με τις οικογένειες, μοιραστήκαμε τπ φαγητό τους, τις καθημερινές δραστηριότητές τους και τις γνώσεις τους. Είχαμε χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας να διαβάσουμε τα βιβλία μας, ώστε να τους τους κάνουμε αργότερα ερωτήσεις.
Eduardo: Στο Escuelita Ζapatista όλα τα μέλη της οργάνωσης, ηλικιωμένοι, νέοι, γυναίκες και παιδιά ήταν οι δάσκαλοι, έτσι το να προσέχουμε αυτό που έκαναν και λέγανε ήταν πολύ σημαντικό για να κατανοήσουμε τι έχει ο EZLN να πει στον κόσμο. Μια οικογένεια Ζαπατίστας άνοιξαν το σπίτι τους και τις καρδιές τους για να μου δείξει τον τρόπο που ζουν, τη δουλειά που κάνουν, τα τρόφιμα που τρώνε, τον χρόνο που απολαμβάνουν μαζί. Τα μέλη της οικογένειας και ο “κηδεμόνας” μου, o Votán μου, μου είπε για το πώς βλέπουν τον κόσμο και τον τρόπο που αντιστέκονται ενάντια στην κακή κυβέρνηση, όχι μόνο τη στρατιωτική πλευρά της, αλλά σε κάθε πτυχή της: την οικονομία, την ιδεολογία, την ψυχολογία, την πολιτιστική, πολιτική και κοινωνική. Με ενθάρρυναν να ρωτήσω ό,τι ήθελα, έτσι ώστε να μου απαντήσουν εκείνη τη στιγμή ή αργότερα. Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, είναι μια από τις διάσημες φράσεις τους, που αντικατοπτρίζει τον σκοπό της οργάνωσης των Ζαπατίστας που ιδρύθηκε με τις υψηλότερες αξίες: την αγάπη, τη φιλία, το σεβασμό, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη, την αξιοπρέπεια.
Σε αυτή την 20η επέτειο των Caracoles, οι βάσεις στήριξης Ζαπατίστας έχουν δείξει αυτά που έχουν μάθει στην πορεία που ακολουθούν. Στο χρόνο φοίτησής μου στην La Escuelita έμεινα στο Caracol που ονομάζεται “La Garrucha: Resistencia hacia un nuevo amanecer” (Αντίσταση για μια νέα Αυγή) το τρίτο και κατά κύριο λόγο κατοικούμενο από Tzeltales. Εκεί μπορούσα να δω το σύστημα που έχει αναπτυχθεί από την εξέγερση του 1994. Χτίζουν τη δική τους εκπαίδευση, δικαιοσύνη, υγειονομική περίθαλψη, τραπεζών και συνεταιρισμούς, μια κυβέρνηση που βασίζεται στη συλλογική εργασία. Από την εμπειρία τους δημιούργησαν 7 αρχές για μια καλή κυβέρνηση: 1) να οδηγείς υπακούοντας, 2) να αντιπροσωπεύεις, όχι να αντικαθιστάς, 3) να εργαζεσαι από τα κάτω και να μην επιδιώκεις να ανέλθεις, 4) να εξυπηρετήσεις, όχι να αυτο-εξυπηρετείσαι, 5 ) να πείθεις, όχι να κατακτάς, 6) να κατασκευάζεις, όχι να καταστρέφεις, και 7) να προτείνεις, όχι να επιβάλλεις.
Η γνώση που οι Ζαπατίστας από την Τσιάπας του Μεξικού θέλουν να μοιραστούν με τον κόσμο είναι ένα μάθημα ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Δείχνοντας πώς ζουν οι κοινότητες των Ζαπατίστας κάθε μέρα, πώς χτίζουν την αυτονομία τους με φροντίδα για τους άλλους, δείχνουν ότι η ελευθερία μπορεί να επιτευχθεί με καθημερινές δράσεις. Κάθε επαναστατική πράξη περιέχει την ουσία των κόσμων που τολμούμε να ονειρεύτούμε, κόσμων που γεννήθηκαν από τη δημοκρατία, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη.
L.M.: Ο ρόλος που η εξέγερση των Ζαπατίστας έχει παίξει στη διαμόρφωση του σύγχρονου κινήματος της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης είναι αδιαμφισβήτητη. Σε λίγους μήνες θα κλείσουν 20 χρόνια από την έναρξη της εξέγερσης. Ποια είναι η θέση του αγώνα στην Τσιάπας στο πλαίσιο των κινημάτων των τελευταίων χρόνων – YoSoy, Occupy, Αγανακτισμένοι και τώρα στη Βραζιλία και την Τουρκία;
Sandra: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο αγώνας των Ζαπατίστας είναι ο παππούς των σύγχρονων κοινωνικών κινημάτων και εξεγέρσεων. Μας έχουν διδάξει τόσα πολλά για την αντίσταση, τη δημοκρατία και την οικοδόμηση ενός κόσμου που ποτέ δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσε να υπάρχει. Οι Ζαπατίστας δεν είναι μόνο μια ιστορική αναφορά, αλλά είναι ένα πραγματικό παράδειγμα για το πώς είκοσι χρόνια πάλης μπορούν να έχει ως αποτέλεσμα μια πραγματική προσέγγιση για την ελευθερία και την αυτονομία.
Eduardo: Ο EZLN ξέρει πολύ καλά τι συμβαίνει στον κόσμο. Οι Ζαπατίστας μαθαίνουν επίσης από αυτές τις νέες αντιστάσεις σε όλο τον κόσμο. Έχουν μια ηθική στάση, έτσι ώστε οι Ζαπατίστας να συνεχίζουν την οικοδόμηση της αυτονομίας τους, ανοιχτή για όσους θέλουν και μπορούν να ακούσουν το μήνυμά τους. Ο τρόπος ζωής τους, ο αγώνας τους αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλους. Όλα αυτά τα κοινωνικά κινήματα σήμερα συναντιούνται, έχοντας επίγνωση του τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά του κόσμου. Όλο και περισσότερο τα κινήματα βλέπουν ότι έχουν παρόμοιες αιτίες και κοινούς εχθρούς: τι μεγάλες εταιρείες.
Αυτές οι μάχες ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό είναι θέμα επιβίωσης. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να ξεχαστούν οι αγώνες του παρελθόντος. Πρέπει να πάρουμε τη θέση μας στην ιστορία. Χέρι με χέρι, υφαίνουμε την παγκόσμια επανάστασης. Οι Ζαπατίστας δεν προσπαθούν να σας δείξουν το δρόμο ή να καθορίσουν τα βήματα της επανάστασης. Καταλαβαίνουν την ποικιλομορφία των ανθρώπων και τα διαφορετικά πλαίσια κάθε ζωής, έτσι αυτό που λένε είναι να εργαστείτε για αυτονομία με τον τρόπο σας, να αναζητήσετε τη διαδρομή που είναι καλύτερη για σας. Το σημαντικό πράγμα είναι να ξεκινήσετε το περπάτημα.
L.M.: Το σχολείο πρόκειται να είναι μια σταθερή πρωτοβουλία, θα είναι ανοιχτό όλο το χρόνο για τους ακτιβιστές;
Sandra: Παρακολουθήσαμε το πρώτο Escuelita, ωστόσο έχουν ήδη ανακοινώσει την έναρξη των νέων ημερομηνιών, έτσι νέοι υποστηρικτές μπορούν να παρουν μέρος σε αυτή την εμπειρία. Μπορούν επίσης να έχουν διαφορετικούς τρόπους να μοιράζονται τις γνώσεις τους όλο το χρόνο, για παράδειγμα μας είπαν ότι είχαν σχολές ξένων γλωσσών στο caracol της Oventik, όπου ημεδαποί και αλλοδαποί μπορεί να μάθουν Tzotzil και ισπανικά.
L.M.: Oι Ζαπατίστας αντιμετωπίζουν ένα νέο κύμα βίαιων παραστρατιωτικών επιθέσεων τα τελευταία δύο χρόνια. Υπήρξε επίσης μια πρόσφατη ανακοίνωση σχετικά με κατσκοπευτικά αεροπλάνα που πετούν πάνω από τα πέντε “Caracoles”. Ποια είναι η ατμόσφαιρα στην επαναστατημένη περιοχή;
Sandra: Η παρενόχληση από το κράτος δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, ωστόσο, με την επιστροφή του PRI υπάρχει ο φόβος ότι η κατάσταση στην περιοχή έχει αρχίσει να γίνεται πιο τεταμένη. Παρ ‘όλα αυτά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η περιοχή έχει αρχίσει να βιώνει κάτι παρόμοιο με αυτό που συνέβη στα μέσα της δεκαετίας του ενενήντα, όπου οι παραστρατιωτικές ομάδες δρούσαν στις κοινοτήτες που υποστήριζουν τους Ζαπατίστας ή είναι μη-οπαδοί της κυβέρνησης, ως έμμεση στρατηγική για να χτυπήσουν τις βάσεις των Ζαπατίστας. Ένα παράδειγμα είναι η βία που ασκείται στα μέλη της κοινότητας Puebla, κοντά στο caracol της Oventik όπου εκατοντάδες μέλη των Abejas και υποστηρικτές των Ζαπατίστας έχουν εκτοπιστεί λόγω της βίας που προέρχεται από τις παραστρατιωτικές ομάδες.
Eduardo: Ενώ ήμουν στην La Escuelita στην επαναστατημένη περιοχή τα στρατιωτικά αεροπλάνα πέρασαν, και αμέσως η Γενική Διεύθυνση του EZLN κατήγγειλε την τρομοκρατική πράξη. Στις κοινότητες που ζουν είναι διαφορετικά. Κάνουν ακόμα και αστεία για το γεγονός ότι η κυβέρνηση ανησυχεί για την Escuelita. Από τα πρώτα βήματα οι ιθαγενείς που δημιούργησαν την οργάνωση έζησαν υπό μυστικότητα. Η δίωξη και η παρουσία των παραστρατιωτικών ομάδων είναι συνεχής, αλλά (οι ιθαγενείς) είναι δυνατοί, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Eagainst.com Δείτε περισσότερα αναφορικά με το Democracy Street here
.jpg)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου