Οι ελίτ και οι στρεβλώσεις των λέξεων Αναρτήθηκε από MANIER , Κυριακή 28 Μαρτίου 2010 at 2:07 μ.μ., in

Από την : ΚΑΤΕ ΚΑΖΑΝΤΗ    Η θεωρία των ελίτ είναι μια παλιά υπόθεση στην ιστορία του πνεύματος. Την απαντάμε, σπερματικά, στον πλατωνικό λόγο αλλά και σε αυτόν του Νίτσε, μέχρι που συστηματοποιείται κατά την αρχή του 20ου αιώνα. Είναι στη βάση της μια θεωρία εξόχως συντηρητική, αφού καθαγιάζει τις ανισότητες, απολυτοποιεί τις σχέσεις εξουσίας –ομάδες ικανών που εναλλάσσονται, σε 
αντιδιαστολή με τις μάζες- και αρνείται την ιστορική πρόοδο. Ανώτατα στρώματα, προσοντούχοι φυσικώ τω τρόπω, επιφορτίζονται τη διακυβέρνηση, ελέγχοντας τους μηχανισμούς άσκησης της εξουσίας, άρα και τη δημόσια σφαίρα, αλλά και την ανάπτυξη του πνευματικού πολιτισμού.

Οι άλλοι, οι μάζες, μένουν να εξουσιάζονται, αφού για τίποτα άλλο δεν κρίνονται ικανοί. Όσο για τη λαϊκή κυριαρχία, τούτη εξαποστέλλεται στη σφαίρα του μύθου. Στους παράδοξους καιρούς μας, έτσι όπως δημόσια λέγεται ο όρος ελίτ, ποια σχέση μπορεί να έχει με τις εν λόγω θεωρίες; Εξακολουθεί να υποδηλώνει τους εκλεκτούς μιας κοινωνίας, τους ευνοούμενους της φύσης, τους άρχοντες του συστήματος; Και, αν ναι, γιατί, όταν ακούγεται, συνήθως παραπέμπει σε ομάδες εργαζομένων; Η κινητικότητα των ελίτ είναι τέτοια που φτάσαμε στο σημείο να συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτές οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας; Διότι, δεν εξηγείται διαφορετικά το γεγονός πως οι απολυμένοι της Ολυμπιακής, για παράδειγμα, που έκλεισαν την Πανεπιστημίου τις προάλλες, διεκδικώντας τις αποζημιώσεις τους, παρουσιάζονται ως κομμάτι των ελίτ. Προηγήθηκαν δε ως τέτοιοι, οι υπάλληλοι του ΟΤΕ, οι λιμενεργάτες κ.ο.κ.

Οι άνθρωποι δηλαδή που κατά παράδοση ανήκαν στις λεγόμενες παραγωγικές – εργατικές τάξεις, τόσο ανέβηκαν στην κοινωνική ιεραρχία ώστε έπαψαν να συναποτελούν τη μάζα και βρέθηκαν να ελέγχουν την εξουσία και τους μηχανισμούς της; Για τις θεωρίες των ελίτ, βέβαια, που αντιτίθενται στο μαρξισμό, ο ταξικός χαρακτήρας της κοινωνίας δεν υφίσταται, όπως δεν υφίστανται και οι κοινωνικές συγκρούσεις. Οπότε, πώς γίνεται να μαθαίνουμε για την ύπαρξη ομάδων ελίτ στους κόλπους των εργαζομένων κατά τη διάρκεια διεκδικήσεων, άρα και συγκρούσεων;

Η στρέβλωση είναι προφανής. Αυτό που στη μαρξιστική σύλληψη ονομάζεται κυρίαρχη τάξη, οι οικονομικά ισχυροί κοντολογίς, συνταυτίζεται εν πολλοίς με το κράτος. Έτσι, τεχνηέντως, αλλάζει την χρήση - ερμηνεία των όρων, μέσω των ΜΜΕ: στο δημόσιο λόγο ο όρος ελίτ πλέον χρησιμοποιείται καταχρηστικά όπως και τα συνώνυμα, κατέχοντες, ρετιρέ κ.λπ. Εκεί, δεν συμπεριλαμβάνονται οι χαρισματικοί, απαραίτητοι για την σταθερότητα και την ευνομία, ούτε καν οι ομάδες του κεφαλαίου που συναποτελούν την κατά Μαρξ άρχουσα τάξη. Όποιοι διαθέτουν κατιτίς παραπάνω από τα στοιχειώδη για την επιβίωση συγκροτούν μια νέα ομάδα, που δεν ανήκει σε συγκεκριμένη κοινωνική τάξη, ονομάζεται ελίτ αλλά δεν είναι, αφού είναι προφανές πως πρόσβαση στην εξουσία δεν μπορεί να έχει.

Μισθωτοί κατ’ ουσία -απλώς καλύτερα πληρωμένοι από άλλους, με καλύτερες συνθήκες δουλειάς ίσως- δεν κατέχουν μέσα παραγωγής, είναι επομένως εκμεταλλευόμενοι. Όχι για ένα κομμάτι ψωμί φυσικά, αλλά ίσως και για μια φέτα παντεσπάνι. Ούτως ή άλλως, όμως, το μόνο που κατέχουν είναι η εργατική τους δύναμη, και αυτήν πωλούν, αν και όποτε μπορούν. Για του λόγου το αληθές, στην περίπτωση των απολυμένων της Ολυμπιακής η αγορά δεν αγόρασε. Οι όροι της εκμετάλλευσης αναπαράγονται με μειώσεις μισθών, απολύσεις, αντισυνδικαλιστική πρακτική.

Προς τι λοιπόν όλο αυτό το παιχνιδάκι με τις λέξεις; Αν δεχθούμε πως ο κοινωνικός μετασχηματισμός δεν έρχεται εκ θεού αλλά μέσα από αγώνες και συγκρούσεις, κάποιος κατεργάρης, τουτέστιν οι αληθινές ελίτ, ωφελείται από τη συντήρηση του αυτού συστήματος. Πώς, λοιπόν, οι από πάνω μπορούν να επιτύχουν την εξόντωση των από κάτω; Μα με το παμπάλαιο «διαίρει και βασίλευε», που πάει να πει ενδοταξική σύγκρουση, ώστε να αδυνατίσει ο αντίπαλος. Έτσι, σήμερα εχθρός του λαού είναι ο της Ολυμπιακής, αύριο ο δάσκαλος, μεθαύριο ο νοσοκομειακός γιατρός και η αλυσίδα δεν έχει τέλος. Οι ιδεολογικοί μηχανισμοί κάνουν καλή δουλειά. Ο πειθαναγκασμός των μαζών είναι εδώ. *Βιλφρέντο Παρέτο, Γκαετάνο Μόσκα, Ορτέγκα υ Γκασέτ κ.ά.