Ο Διονύσιος Σολωμός: 1857 9 Φεβρουαρίου πεθαίνει ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός. Ήταν Ζακυνθινός Έλληνας ποιητής, περισσότερο γνωστός για τη συγγραφή τού ποιήματος Ύμνος εις την Ελευθερίαν1823, οι πρώτες δυο στροφές του οποίου έγιναν ο Ελληνικός εθνικός ύμνος. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το [1798]στο διάστημα μεταξύ 15 Μαρτίου και 15 Απριλίου.
Γονείς του ήταν ο κόντες Νικόλαος Σολωμός και η υπηρέτριά του Αγγελική
Νίκλη. Ο πατέρας του καταγόταν από οικογένεια κρητικών προσφύγων που
εγκαταστάθηκαν στη Ζάκυνθο το 1670, μετά την κατάληψη της Κρήτης 1669
από τους Οθωμανούς.Το οικογενειακό τους όνομα στα Ιταλικά παραδίδεται με διάφορες μορφές: Salamon, Salomon, Solomon, Salomone
Ο κόντες Νικόλαος Σολωμός χήρεψε το 1802 από την νόμιμη σύζυγό του
Μαρνέττα Κάκνη, με την οποία είχε αποκτήσει δύο παιδιά, τον Ρομπέρτο
και την Έλενα. Από το 1796 όμως είχε δεσμό με την υπηρέτριά του
Αγγελική Νίκλη, με την οποία απέκτησε εκτός από τον Διονύσιο άλλον έναν
γιο, τον Δημήτριο, μετέπειτα πρόεδρο της Ιονίου Βουλής, το 1801. Το
ζευγάρι παντρεύτηκε μόλις την προπαραμονή του θανάτου του (27
Φεβρουαρίου 1807) και τα παιδιά τους απέκτησαν τα δικαιώματα των
νόμιμων τέκνων. Ο ποιητής πέρασε τα παιδικά του χρόνια ως το 1808 στο πατρικό του
σπίτι στην Ζάκυνθο, υπό την επίβλεψη του δασκάλου του αβά Σάντο Ρόσι,
Ιταλού πρόσφυγα. Μετά τον θάνατο του πατέρα του ανέλαβε την κηδεμονία
του ο κόντες Διονύσιος Μεσσαλάς, ενώ η μητέρα του παντρεύτηκε στις 15
Αυγούστου της ίδιας χρονιάς τον Μανόλη Λεονταράκη. Την επόμενη χρονιά ο
Μεσσαλάς έστειλε τον μικρό Διονύσιο στην Ιταλία για σπουδές, σύμφωνα με την συνήθεια των ευγενών των Επτανήσων, αλλά ενδεχομένως και εξ αιτίας του γάμου της Αγγελικής Νίκλη.Ο Σολωμός αναχώρησε για την Ιταλία μαζί με τον δάσκαλό του, ο οποίος επέστρεφε στην πατρίδα του,την Κρεμόνα. Γράφτηκε αρχικά στο Λύκειο της Αγίας Αικατερίνης στην Βενετία, όμως δυσκολευόταν να προσαρμοστεί στην αυστηρή πειθαρχία του σχολείου και γι’ αυτό ο Ρόσι τον πήρε μαζί του στην Κρεμόνα, όπου τελείωσε το Λύκειο το 1815. Τον Νοέμβριο του 1815 γράφτηκε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Παβίας, από την οποία αποφοίτησε το 1817. Δεδομένων των φιλολογικών ενδιαφερόντων του, η άνθηση της ιταλικής λογοτεχνίας δεν τον άφησε ανεπηρέαστο. Καθώς μάλιστα μιλούσε πλέον θαυμάσια την ιταλική γλώσσα, άρχισε να γράφει ποιήματα στα Iταλικά.Εξάλλου γνωρίστηκε με γνωστά ονόματα της πνευματικής Ιταλίας (πιθανώς
Μαντσόνι, Μόντι κ.ά. οι οποίοι μάλιστα τον περιέβαλαν με το κλίμα του
γαλλικού διαφωτισμού,
ενσωματώθηκε στους λογοτεχνικούς κύκλους τους και τελειοποιούμενος στις
ποιητικές κατακτήσεις του, εξελισσόταν σ' έναν καλό ποιητή της ιταλικής
γλώσσας.Ο Σολωμός επέστρεψε στην Ζάκυνθο το 1818, μετά το τέλος των σπουδών του.Παράλληλα με τα ιταλικά ποιήματα, ο Σολωμός έκανε και τις πρώτες απόπειρες να γράψει στα ελληνικά.
Αυτό το εγχείρημα ήταν δύσκολο, όχι μόνο επειδή ο ποιητής δεν γνώριζε
καλά την ελληνική γλώσσα, αφού η παιδεία του ήταν κλασική και ιταλική,
αλλά και επειδή δεν υπήρχαν πολλά αξιόλογα ποιητικά έργα στην δημοτική γλώσσα, τα οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει ως πρότυπο. Για να διαμορφώσει το γλωσσικό του όργανο άρχισε να μελετά συστηματικά τα δημοτικά τραγούδια, το έργο των προσολωμικών ποιητών, δημώδη και κρητική λογοτεχνία, που ήταν τα καλύτερα ώς τότε δείγματα της χρήσης της δημοτικής γλώσσας στην νεοελληνική λογοτεχνία. Τα ποιήματα που ξεχωρίζουν από τα έργα αυτής της περιόδου είναι η Ξανθούλα, η Αγνώριστη, Τα δυο αδέρφια και Η τρελή μάναΣημαντική για την στροφή του προς τη συγγραφή στα ελληνικά θεωρείται η συνάντησή του το 1822 με τον Σπ. Τρικούπη. Ο Τρικούπης επισκέφθηκε την Ζάκυνθο το 1822
ως προσκεκλημένος του λόρδου Γκίλφορντ. Η φήμη του Σολωμού στο νησί
ήταν ήδη μεγάλη και ο Τρικούπης θέλησε να τον γνωρίσει. Στη δεύτερη
συνάντησή τους ο Σολωμός τού διάβασε το ιταλικό Ωδή για την πρώτη λειτουργία και ο Τρικούπης τού είπε «Η
ποιητική σας ιδιοφυΐα σας επιφυλάσσει μια διαλεχτή θέση στον ιταλικό
Παρνασσό. Αλλά οι πρώτες θέσεις εκεί είναι πιασμένες. Ο ελληνικός
Παρνασσός δεν έχει ακόμη το Δάντη του». Ο Σολωμός τού εξήγησε ότι δεν γνώριζε καλά τα ελληνικά και ο Τρικούπης τον βοήθησε στην μελέτη των ποιημάτων του Χριστόπουλου. Ο αριστοκράτης Σολωμός αντίθετα από τον Κάλβο, ξεκινώντας από την ιταλική παιδεία, «ανακάλυψε τον νέο ελληνισμό σαν μια δύναμη άγνωστη, θαυμαστή και γονιμοποιό»Ο πρώτος σημαντικός σταθμός στην ελληνόγλωσση δημιουργία του Σολωμού ήταν ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν που ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 1823, ποίημα εμπνευσμένο από την ελληνική επανάσταση του 1821. Το ποίημα δημοσιεύθηκε και στην Ελλάδα (το 1824 στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι) και στην Ευρώπη (1825 στο Παρίσι, σε γαλλική
μετάφραση, αργότερα και σε άλλες γλώσσες) και η φήμη του ποιητή
εξαπλώθηκε πέρα από τα στενά όρια του νησιού του. Σε αυτό το έργο εξ
άλλου οφείλεται και η εκτίμηση που απολάμβανε ο Σολωμός μέχρι τον
θάνατό του, αφού τα υπόλοιπα έργα του ήταν γνωστά μόνο στον στενό κύκλο
των θαυμαστών και «μαθητών» του. Με τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν
άρχισε μια σημαντική περίοδος για την μετέπειτα διαμόρφωση του ποιητή:
είναι η εποχή στην οποία έχει κατακτήσει πλέον την γλώσσα και προσπαθεί
να δοκιμαστεί σε συνθετότερες μορφές, να διευρύνει τον κύκλο των
εμπνεύσεών του και να εγκαταλείψει την ευκολία του αυτοσχεδιασμού.
Καρπός των αναζητήσεων αυτής της περιόδου ήταν η Ωδή εις το θάνατο του Λόρδου Μπάιρον, ποίημα που έχει πολλά κοινά στοιχεία με τον Ύμνο αλλά και πολλές αδυναμίες Η Καταστροφή των Ψαρών, ο Διάλογος, που αναφέρεται στην γλώσσα η Γυναίκα της Ζάκυνθος..
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου